جوش غرور جوانی (آکنه)
آکنه بیماری التهابی مزمن غدد چربی پوست است این غدد بیشترین تراکم را در پوست صورت، قسمت فوقانی قفسه سینه، پشت و شانه‌ها دارند.
لذا شیوع آکنه در این نواحی بیشتر است سن شروع بیماری معمولاً در زمان بلوغ است.
آکنه در پسرها حدود ۱۶-۱۹ سالگی و در دخترها حدود سن ۱۴-۱۷ سالگی شروع می‌شود و بعد از ۲۰-۲۵ سالگی به آهستگی برطرف می‌شود، ولی در موارد نادری بابلی سن ۲۵ سالگی هم تداوم دارد.
عامل ایجاد بیماری چیست؟
در شروع بلوغ، تولید و ترشح هورمون‌های مردانه در هر دو جنس به‌طور ناگهانی و شدید، افزایش می‌یابد که موجب رشد غدد چربی پوست و تولید و ترشح زیاد چربی می‌گردد.
غدد چربی پوست با مجرای خروجی ارتباط دارند و چربی را از طریق منفذ فولیکول مو به سطح پوست تخلیه می‌کنند از طرفی سلول‌های مجرای فولیکول مو تحت تأثیر غدد چربی، تکثیر می‌شوند و این موضوع موجب چسبندگی این سلول‌ها به یکدیگر می‌شود.
نهایتاً تجمع و باقی ماندن سلول‌های تکثیرشده همراه با چربی باقیمانده در این منافذ موجب انسداد منفذ فولیکول مو می‌شود بسته شدن منافذ فولیکول مو نیز موجب بروز دانه‌های سرسیاه یا سرسفید در پوست شوند.
این دانه‌های سرسیاه در اثر عدم رعایت بهداشت در پوست به وجود نمی‌آیند لذا نباید با مالش و شست شوی مکرر آن‌ها اقدام به تخلیه آن‌ها نمایید. علت سیاه شدن آن‌ها اکسید شدن چربی موجود در منافذ پوست همراه با تجمع رنگ‌دانه‌های سیاه‌رنگ است و با درمان به‌مرورزمان از بین می‌روند.
از طرفی محیط برای رشد میکرب‌ها در مجاری فولیکول مو مساعد می‌شود این میکرب‌ها تکثیر می‌شوند مواد شیمیایی که این باکتری‌ها از خود ترشح می‌کنند، می‌تواند جدار فولیکول مو را تخریب نموده و ایجاد قرمزی، تورم و تجمع چرک در سطح پوست نماید که این‌ها همان علائم التهابی آکنه است.
عوامل مؤثر بر آکنه:
- آب‌وهوا: رطوبت، گرما و تعریق زیاد باعث تشدید آکنه می‌گردد خنک نگه‌داشتن محیط سکونت و ورزش‌های سبک ازجمله شنا می‌توانند کمک‌کننده باشند.
- مواد آرایشی و بهداشتی: استفاده از کرم پودر یا مواد آرایشی چرب می‌تواند موجب تشدید آکنه شود، لذا هر شب باید مواد آرایشی با آب و صابون یا سایر پاک‌کننده‌ها از سطح پوست پاک شوند.
- تغذیه: ارتباط مشخصی بین رژیم غذایی و آکنه یافت نشده است، ولی بسیاری از بیماران اعتقاددارند که بیماری‌شان با مصرف بعضی مواد غذایی ازجمله شکافت، شیرینی، غذاهای پرچرب و سرخ‌کردنی بدتر می‌شود اگر احساس می‌کنید با خوردن ماده غذایی خاص، بیماری شما بدتر می‌شود، از خوردن آن اجتناب کرده و یا حداقل مصرف آن را کاهش دهید.
- هورمون‌ها: افزایش هورمون‌های آندروژنیک (مردانه) و پروژسترون در خانم‌ها می‌تواند موجب تشدید آکنه شود آکنه بلوغ به‌ندرت نشانه یک اختلال غددی است بااین‌حال در افرادی که آکنه در آن‌ها همراه با علائمی از قبیل ریزش مو، رشد موهای زائد و یا اختلال عادت ماهانه باشد، الزام است بررسی‌های هورمونی توسط پزشک معالج صورت گیرد.
- نور خورشید: نور طبیعی خورشید موجب بهبود آکنه می‌شود، ولی آفتاب‌سوختگی، برنزه کردن شدید، می‌تواند آن را تشدید کند.
پیشنهادات ویژه:
بلک ماسک
درمان
- درمان آکنه برحسب شدت و نوع ضایعه متفاوت است صرف تجویز دارو برای درمان آکنه کافی نیست همکاری بیمار لازمه موفقیت درمان است.
- شستشوی صورت روزی ۵ بار به‌وسیله صابون‌های ضعیف و مالیم کافی بوده و نباید از شستشوی مکرر و مالش زیاد سطح پوست برای درمان آکنه استفاده کرد.
- از دست‌کاری جوش‌ها جداً خودداری کنید، زیرا ممکن است پس از بهبودی حفرهای در محل جوش‌ها برجا بماند.
- شروع اثرات درمانی آکنه حداقل ۱ تا ۱ هفته زمان می‌برد و برای اینکه بهبودی چشمگیر باشد باید درمان حداقل ۹۵ هفته ادامه یابد.
- درصورتی‌که پزشک معالج برای شما ترکیبات خاصی تجویز نموده باشد از مالیدن آن روی پلک‌ها، گوشه‌های بینی و دور لب‌ها خودداری کنید.
- در چند هفته اول شروع درمان خوراکی آکنه، معمول آکنه در ظاهر تشدید یافته و حتی ممکن است ضایعات التهابی بیشتر شود و این مسئله گذرا بوده و با ادامه درمان بهبودی حاصل خواهد شد.
- درمان جای جوش آکنه به‌وسیله لیزر، تزریق کال ژن یا الیِ برداری (شیلینگ) توسط متخصص پوست انجام می‌شود.
- ۹۵/۱۲/۳۰